Մեսրոպ Արքեպիսկոպոս Աշճյանի մտքերից

«Մահը մեր կեանքի ընկերն է, մեր ծնունդէն իսկ մեզի կը միանայ, և իզուր չէ, որ կ՛ըսեն՝ օրօրոցի մօտ արդէն դագաղ կայ: Մահը մերն է, մենք մահինը, այնպես չէ՞:
Այո, բայց քայլ մըն է, որ մենք առանձին կ՛առնենք: Այսինքն՝ մենք շատ բան ընկերութեան մէջ միասնաբար կ՛ապրինք, կը զգանք, կը վայելենք, կը տառապինք:»

Պ. Սեվակ «Անկեղծ Ասած» գրքի առաջաբանից.- Ե., 2002 թ.- էջ 5

«Պարզապէս, պիտի ուզէի, որ այն ոգին, որ հայրենիքի մէջ կայ, ըլլայ առկայծ, ըլլայ անշէջ եւ հայրենիքի ժողովուրդը ինք եւս զգայ, որ ինքն ալ տարագիր է, տակաւին գերի է, Արարատ սուրբ լեռնէն սկսած, որ սահմանի միւս կողմը Երևանին կը նայի յաւետ կարօտով: Նույնպէս կարօտով կը նային մեր Վանն ու Վարագը, Տարօնի դաշտը, Խարբերդի ոսկեղէն դաշտը, Մարութայ Սուրբ Աստուածածինը, Վարագա Ս. Նշանը, մեր դարաւոր սրբությունները, մեր հայերուն գերեզմանները, այս բոլորը կարօտ են մեր ժողովրդին եւ հայրենի ժողովուրդը ինքը, պիտի ըլլայ հիմքը, խորիսխը ամբողջական եւ Միացեալ Հայաստանին:»

«Հանդիպումներ» գրքից.- Նիւ Յորք, 1993 թ. -էջ 297-298

«Մեր ժողովուրդը այն ժողովուրդն է, որ թերևս թիւ չունի, բայց որակ ունի: Եւ կմաղթեմ, որ այս դժուար տարիները շուտ անցնին եւ մենք հզօր պետութիւն դառնանք այս շրջապատին մէջ:

Եւ Աստուած կը լսէ:»

«Հետադարձ հայեացք» գրքից.-Նիւ Յորք, 1998.-  էջ 425

Հայ ժողովուրդը հոգեբանությամբ կարծես պատրաստ էր քրիստոնեությունն իբրև ազգային կրոն ընդունելուն, որովհետև այն ամենեն ավելի կհամապատասխաներ իր նկարագրին: Եվ եթե հայը քրիստոնեացավ, չպետք է մոռանանք, որ քրիստոնեությունն ալ իր հերթին հայացավ:

Գրակ. թերթ.- 2001.- 1- 15մայիսի.- էջ2

Աղբյուրը